Phương pháp học lập trình hiệu quả
Thực ra tiêu đề của bài viết cũng không thực sự chính xác với nội
dung của bài, nhưng tôi cũng chẳng biết đặt tiêu đề thế nào thì hợp lý
hơn. Nhưng dài dòng chút thì là dưới đây là một số kinh nghiệm cá nhân
của tôi trong quá trình học lập trình web. Tôi muốn chia sẻ với các bạn
mới bắt đầu để các bạn rút ra được những bài học từ kinh nghiệm của tôi.
Nói trước rằng học cái gì cũng có nhiều phương pháp và mỗi người có
một cách riêng để học. Nhưng như đã nói ở trên đây chỉ là kinh nghiệm
của người đi trước nói ra xem bạn có thấy được điểm nào hữu dụng mà
thôi. Tôi không cố gắng giáo điều cũng như không có ý cách của tôi là
hiệu quả nhất mà chỉ có ý gợi mở những điều tôi cho là có lý.
Đừng copy và Paste code
Đây có lẽ là lời khuyên được nhiều người nói nhất và tôi cũng thấy
rất đúng. Ban đầu khi mới làm quen với một ngôn ngữ lập trình nhìn mớ
code như mớ bòng bong chấm phẩy tè le hết. Ngồi gõ lại thì lâu biết bao
nhiêu, copy và paste cho nhanh. Nhưng chỉ bằng cách gõ lại bạn mới nhớ
code hơn, nếu có gõ sai thì có cơ hội quay lại và chỉnh sửa lỗi của
mình. Tuy video nào tôi cũng có source code để bạn tham khảo, nhưng bạn
chỉ lấy đó làm mẫu thôi còn bạn vẫn phải tự gõ lại những gì bạn thấy
trong video.
Vừa xem vừa làm
Bạn đừng có mở video lên, pha ly cà phê rồi ngồi vuốt râu khen “phải!
phải!”. Cách đó tôi thấy không hiểu quả cho lắm. Trước đây tôi cũng
từng ngồi khoanh tay gật gù khen có lý. Nhưng khi tắt video đi thì mình
lại mơ hồ không rõ lắm. Chính vì thế bạn mở video một bên và cửa sổ code
một bên. Xem đến đâu gõ đến đó thì hiệu quả hơn rất nhiều.
Tự làm sau khi xem
Đây có lẽ là cách tôi thấy hiệu quả nhất. Sau khi bạn xem video rồi,
làm theo rồi, hiểu cách rồi. Hãy tắt video đi và tự làm lại từ đầu theo
cách hiểu của mình. Sau đó tự sửa lỗi, tìm lỗi sai, khắc phục .v.v. nếu
bế tắc thì mới xem lại video. Nếu bạn đã đào sâu suy nghĩ mà vẫn chưa ra
cách, đến khi xem lại bạn sẽ nhớ lâu hơn rất nhiều.
Code, code nữa, code mãi
Tôi không thể nhấn mạnh điểm này nhiều hơn nữa. Cách học code nhanh
nhất là cứ bỏ mấy cuốn sách dầy cộm xuống. Mở trình soạn code lên và
code. Sai thì sửa, quên thì xem lại, có lỗi tìm cách khắc phục, đào sâu
suy nghĩ, google, đọc lại lý thuyết … nói chung tôi thấy cách hay nhất
vẫn là tự tìm cách giải quyết trước khi hỏi. Bởi vì học lập trình là môn
học cần tư duy độc lập và tìm tòi sáng tạo. Rất nhiều người khi mới bắt
đầu gặp vấn đề hơi khó là phải hỏi đầu tiên mà không tự khám phá. Nếu
cứ mãi hỏi như vậy bạn sẽ bị ì sức sáng tạo và tư duy không độc lập nữa.
Tự thêm thử thách
Đây là cách tôi rất hay tự làm với mình. Ví dụ bạn xem một tutorial
về cách gửi mail bằng PHP trên izwebz. Trong video tôi có hướng dẫn gửi
mail nhưng không gửi file đính kèm. Bạn hãy cho đấy là bài tập về nhà
của mình và tự tìm cách khắc phục. Ví dụ khi tôi đọc một bài về jQuery
Slider chẳng hạn, nếu người ta chỉ có chuyển hình kiểu chạy qua, tôi sẽ
tự tìm cách tạo cho nó fade qua, vòng lại .v.v.. bằng cách tự tạo ra
thách thức cho mình bạn sẽ tiến bộ mau hơn.
Học từ nhiều nguồn, nhiều tài liệu
Học làm web không như học phổ thông, không như làm toán cứ ráp công
thức vô là giải được bài. Làm web mỗi người một cách làm, mỗi sách có
những điểm hay điểm dở khác nhau, mỗi thầy giáo có chỗ mạnh chỗ yếu và
mỗi trang web cũng có những điểm ưu điểm khuyết. Do vậy bạn nên tập hợp
nhiều nguồn sách, video, ebook, trang web, tutorials v.v.. rồi đúc kết,
chắt lọc ra cách mà bạn cho là tối ưu nhất. Tôi đôi khi hay kết hợp
nhiều nguồn với nhau và tìm ra cách nào mình thấy dung hòa được tất cả
các mặt.
Kết Luận
Như đã nói trên đây chỉ là kinh nghiệm cá nhân, bạn chỉ nên tham khảo
và quan trọng hơn cả là tự tìm ra cách học phù hợp với bạn nhất. Nhưng
nói ngắn gọn lại thì nếu đã xác định học lập trình, bạn phải tạo ra cho
mình một thói quen tư duy độc lập. Chỉ hỏi khi thực sự hết cách, chỉ hỏi
sau khi đã thử rất nhiều cách, chỉ hỏi khi đã suy nghĩ về vấn đề đó rất
nhiều lần trong ngày và chỉ hỏi khi bạn thực sự không thể giải quyết
được vấn đề.